Ağrı, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve tarihi, doğal ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken bir ildir. Ağrı, adını Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı’ndan alır. Ağrı Dağı, aynı zamanda Nuh’un Gemisi’nin indiği yer olarak da bilinir. Ağrı, hem kış hem de yaz turizmine uygun birçok alternatif sunar. Ağrı’da gezilecek yerler arasında tarihi camiler, kaleler, köprüler, müzeler, milli parklar, göller, yaylalar ve kayak merkezleri bulunur. Ağrı kültürü ise, bölgenin coğrafi konumu, tarihi geçmişi ve etnik çeşitliliği nedeniyle zengin ve renklidir. Ağrı’da yaşayan insanlar, farklı diller, dinler, gelenekler ve yemeklerle bir arada yaşarlar. Ağrı’ya gidenler, hem doğal güzelliklerin hem de kültürel mirasın tadını çıkarabilirler.
Ağrı’da gezilecek yerler ve Ağrı kültürüne dair bilmeniz gerekenler şunlardır:
1- Ağrı Dağı Milli Parkı
Ağrı’nın en önemli turistik noktası olan Ağrı Dağı Milli Parkı, 2004 yılında kurulmuştur. Milli park, Ağrı Dağı’nın yanı sıra Küçük Ağrı Dağı, Sulu Göl, Balık Gölü, Nuh’un Gemisi Milli Anıtı ve Ahora Kanyonu gibi doğal güzellikleri içerir. Milli park, yılın her mevsimi ziyaret edilebilir. Yaz aylarında doğa yürüyüşü, kamp, piknik, bisiklet, atv, fotoğrafçılık gibi aktiviteler yapılabilir. Kış aylarında ise Ağrı Dağı’na tırmanış, kayak, snowboard, kızak gibi kış sporları yapılabilir. Ağrı Dağı’na tırmanmak isteyenler, profesyonel rehberler eşliğinde ve belirli izinler alarak bu maceraya katılabilirler. Ağrı Dağı Milli Parkı, hem doğa severler hem de macera tutkunları için ideal bir yerdir.
2- İshak Paşa Sarayı
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan İshak Paşa Sarayı, Türkiye’nin en görkemli saraylarından biridir. Saray, 1685-1784 yılları arasında Çıldır Beyleri tarafından yaptırılmıştır. Saray, Osmanlı, Selçuklu, İran ve Ermeni mimarisinin özelliklerini taşır. Sarayın içinde, harem, selamlık, divan, cami, türbe, hamam, mutfak, zindan, kütüphane, silah deposu gibi bölümler bulunur. Saray, 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır. Saray, hem tarihi hem de mimari açıdan görülmeye değer bir yerdir.
3- Meteor Çukuru
Ağrı’nın Gürbulak ilçesinde yer alan Meteor Çukuru, dünyanın en büyük ikinci meteor çukurudur. Meteor Çukuru, yaklaşık 35 milyon yıl önce dünyaya çarpan bir meteorun oluşturduğu bir kraterdir. Meteor Çukuru, 60 metre derinliğinde ve 35 metre çapındadır. Meteor Çukuru, hem bilimsel hem de turistik bir ilgi odağıdır. Meteor Çukuru’na gidenler, burada çeşitli mineraller ve fosiller bulabilirler. Meteor Çukuru, doğa harikalarından biridir.
4- Diyadin Kaplıcaları
Ağrı’nın Diyadin ilçesinde yer alan Diyadin Kaplıcaları, Türkiye’nin en büyük kaplıca kompleksidir. Diyadin Kaplıcaları, 70’den fazla kaynak ve 17 farklı havuzdan oluşur. Kaplıcaların suyu, 40-70 derece arasında değişir. Kaplıcaların suyu, romatizma, cilt, sinir, solunum, sindirim, böbrek, kadın hastalıkları gibi birçok rahatsızlığa iyi gelir. Kaplıcalar, hem sağlık hem de dinlenme amacıyla ziyaret edilebilir. Kaplıcaların yanında, otel, restoran, kafe, spor salonu, masaj salonu, sauna, hamam gibi tesisler de bulunur. Diyadin Kaplıcaları, hem şifa hem de konfor arayanlar için ideal bir yerdir.
5- Ağrı Müzesi
Ağrı’nın merkezinde yer alan Ağrı Müzesi, 2014 yılında açılmıştır. Müze, Ağrı ve çevresindeki tarihi, kültürel ve doğal değerleri sergiler. Müze, arkeoloji, etnografya ve doğa tarihi bölümlerinden oluşur. Müzede, Paleolitik Çağ’dan Osmanlı Dönemi’ne kadar uzanan birçok eser bulunur. Müzede, Ağrı Dağı’ndan alınan taşlar, Nuh’un Gemisi’ne ait olduğu iddia edilen parçalar, Urartu, Roma, Bizans, Selçuklu, İlhanlı, Akkoyunlu, Safevi, Osmanlı dönemlerine ait sikke, silah, takı, mühür, çanak, çömlek, heykel, lahit gibi eserler sergilenir. Müzede, ayrıca Ağrı’nın yöresel kıyafet, halı, kilim, dokuma, el sanatları, mutfak eşyaları, müzik aletleri, oyunları gibi kültürel öğeleri de görülebilir. Müze, hem tarih hem de kültür meraklıları için ilgi çekici bir yerdir.
6- Murat Köprüsü
Ağrı’nın Patnos ilçesinde yer alan Murat Köprüsü, Türkiye’nin en uzun taş köprüsüdür. Köprü, 1788 yılında III. Selim’in emriyle Sadrazam Koca Yusuf Paşa tarafından yaptırılmıştır. Köprü, Murat Nehri üzerinde 150 metre uzunluğunda ve 7 metre genişliğindedir. Köprü, 11 kemerden oluşur. Köprü, hem ulaşım hem de savunma amacıyla kullanılmıştır. Köprü, hem tarihi hem de estetik açıdan görülmeye değer bir yerdir.
7- Balık Gölü
Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinde yer alan Balık Gölü, Ağrı Dağı’nın eteklerinde bulunan bir krater gölüdür. Balık Gölü, 2250 metre yükseklikte ve 1,5 kilometre çapındadır. Gölün suyu, buzul erimeleriyle beslenir. Gölün suyu, yaz aylarında mavi, kış aylarında ise beyaz renk alır. Gölde, alabalık, sazan, kerevit gibi canlılar yaşar. Göl, hem doğa hem de balıkçılık tutkunları için ideal bir yerdir.
8- Ahura Harabeleri
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan Ahura Harabeleri, Ağrı Dağı’nın güney yamacında bulunan bir antik kenttir. Ahura Harabeleri, Urartu, Med, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, İlhanlı, Akkoyunlu, Safevi, Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Ahura Harabeleri’nde, kale, cami, hamam, zindan, su kemerleri, sarnıçlar, mezarlar gibi yapılar bulunur. Ahura Harabeleri, hem tarih hem de arkeoloji meraklıları için ilgi çekici bir yerdir.
9- Ağrı Kültür Evi
Ağrı’nın merkezinde yer alan Ağrı Kültür Evi, Ağrı’nın kültürel değerlerini tanıtmak ve yaşatmak amacıyla kurulmuş bir müzedir. Ağrı Kültür Evi, 2015 yılında açılmıştır. Kültür Evi’nde, Ağrı’nın yöresel kıyafet, halı, kilim, dokuma, el sanatları, mutfak eşyaları, müzik aletleri, oyunları gibi kültürel öğeleri sergilenir. Kültür Evi’nde, ayrıca Ağrı’nın tanınmış şair, yazar, sanatçı, sporcu, siyasetçi gibi kişilerinin hayatları ve eserleri de anlatılır. Kültür Evi, hem kültür hem de sanat meraklıları için ilgi çekici bir yerdir.
10- Ağrı Yaylaları
Ağrı’nın birçok ilçesinde yer alan Ağrı Yaylaları, Ağrı’nın doğal güzelliklerinden biridir. Ağrı Yaylaları, yaz aylarında serinlemek ve doğayla baş başa kalmak isteyenler için ideal bir yerdir. Ağrı Yaylaları’nda, yeşilin ve mavinin her tonunu görebilir, çiçeklerin ve kuşların sesini dinleyebilir, temiz havanın tadını çıkarabilirsiniz. Ağrı Yaylaları’nda, ayrıca yöresel yemeklerin, tatlıların, içeceklerin ve misafirperverliğin de keyfini sürebilirsiniz. Ağrı Yaylaları, hem doğa hem de kültür meraklıları için ideal bir yerdir.
