Ortaçağ yapıları denildiğinde akla ilk olarak Avrupa’daki ihtişamlı şatolar geliyor. Oysa ki, Anadolu toprakları da Ortaçağ boyunca önemli bir tarih sahnesiydi. Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu’nun etkisi, Haçlı Seferleri, Kafkas halklarının göçleri ve İslam devletlerinin mücadeleleri sonucunda Türkiye’de de Ortaçağ’dan kalma sayısız kale, yerleşim ve hatta küçük feodal devletler kurulmuştu. Ancak zaman içerisinde, bu eserlerin birçoğu yok oldu veya unutuldu. İşte Alatarla Şatosu, yıllarca göz ardı edilen ve keşfedilmeyi bekleyen, Erzurum’un Oltu ilçesinde gizlenmiş bir Ortaçağ şatosu!
Alatarla Şatosu: Erzurum’un Dağlar Arasındaki Gizemi
Erzurum’un Oltu ilçesine yaklaşık 34 kilometre mesafede bulunan Alatarla Köyü, eski adıyla Hovak, bugün unutulmuş ancak geçmişte oldukça büyük ve güçlü bir yerleşim yeriydi. Dağlarla çevrili engebeli yapısına rağmen, bölge yüzyıllar boyunca önemli bir stratejik noktadaydı.
Ve işte o dönemlerden bugüne ulaşan en etkileyici miras, Alatarla Şatosu olarak anılan bu Ortaçağ yapısıdır.
Alatarla Şatosu’nun Mimari Özellikleri ve Saklı Hikayeleri
Alatarla Şatosu, köyden yaklaşık 3 kilometre uzaklıkta, Akdağ eteklerinde yer alıyor. Yapı, 50 metre yüksekliğindeki kayalıklar üzerine inşa edilmiş ve vadinin tamamına hakim bir konumda bulunuyor. Bu mimari düzen, savunma amaçlı inşa edilen şatolara özgü bir yapı tarzıdır.
Şatonun Dikkat Çeken Özellikleri:
- Giriş Kapısı ve Kuleler: Şatonun giriş cephesi 25 metre yüksekliğinde olup, iki kule ile desteklenmiş.
- Savunma Mekanizmaları: Üzerinde, Ortaçağ kalelerinde yaygın olarak kullanılan sıcak yağ dökme delikleri (mehfezler) bulunuyor.
- Hazine Odası: Şato içindeki duvar izleri ve nişlerin düzeni, Topkapı Sarayı’ndaki hazine odalarına benzer bir bölüm olabileceğini düşündürüyor.
- Feodal Yapı: 12. ve 15. yüzyıllar arasında bölgenin feodal düzenini yansıtan bir ikametgah ve savunma merkezi olarak kullanılmış.
Bu detaylar, şatonun sadece bir kale olmadığını, aynı zamanda içinde yaşayan insanların günlük hayatına da ev sahipliği yaptığını gösteriyor.
Alatarla Şatosu’nun Tarihi: Hangi Medeniyetler Burada Yaşadı?
Şatonun bulunduğu bölgenin en eski ismi “Hovak”, milattan önce 1000’li yıllarda bölgeye yerleşen Tav-ok (Dağ-ok) halklarından geliyor. Ancak burası, tarih boyunca birçok farklı kültür ve topluluğun kontrolüne girdi:
- İlk Yerleşimciler: Orta Asya ve Kafkas kökenli halklar.
- Bizans Hakimiyeti: Bölge, Bizans’ın doğu sınırları arasında yer aldı.
- Haçlı Seferleri: 11. ve 13. yüzyıllarda Haçlılar tarafından kontrol edilen bölgeler arasında yer aldı.
- Gürcü Beylikleri: Şatonun, Kafkasya’dan gelen Gürcü asıllı beylere ait olabileceği düşünülüyor.
- Osmanlı Dönemi: 16. yüzyıldan sonra Osmanlı’nın egemenliğine girdi ve İslam kültürünün etkisine girdi.
Bu çeşitlilik, Alatarla Şatosu’nu Anadolu’daki en ilginç Ortaçağ yapılarından biri haline getiriyor.

Alatarla Şatosu’na Nasıl Gidilir?
Erzurum’un Oltu ilçesinde Oltu ve Uzundere arasında bulunan bu tarihi yapı, tamamen doğa ile çevrili ve izole bir bölgede yer alıyor.
Ulaşım Rehberi:
- Erzurum’dan Oltu’ya Ulaşım:
- Erzurum şehir merkezinden Oltu’ya özel araç veya minibüslerle ulaşabilirsiniz.
- Yolculuk yaklaşık 2 saat sürmektedir.
- Oltu’dan Alatarla Şatosu’na Ulaşım:
- Oltu’dan Alatarla Köyü’ne gitmek için dar bir dağ yolu kullanılmaktadır.
- İlk olarak İnci Köyü’nden geçerek Alatarla Köyü’ne ulaşıyorsunuz.
- Köyden sonra kısa bir yürüyüşle Çatak Çayı’nın karşısındaki kayalığın üzerine çıkıp şatoya ulaşabilirsiniz.
Bölge, zorlu doğa koşulları nedeniyle macera sever gezginler için harika bir keşif noktasıdır.
Alatarla Şatosu’nu Ziyaret Etmek İçin En İyi Zaman
Bu tarihi yeri ziyaret etmek için en uygun dönem ilkbahar ve yaz aylarıdır. Çünkü kışın yoğun kar yağışı nedeniyle yollar kapanabilir ve ulaşım zorlaşabilir.
- İlkbahar (Nisan – Haziran):
Çevredeki doğa canlanır, yürüyüş yolları daha erişilebilir olur. - Yaz (Temmuz – Eylül):
Daha rahat bir hava koşulu sunar ancak aşırı sıcaklara dikkat edilmelidir.
Eğer tarihi yapılar, keşif rotaları ve doğa yürüyüşleri ilginizi çekiyorsa, Alatarla Şatosu tam size göre!
Anadolu’daki Saklı Ortaçağ Mirası
Alatarla Şatosu, Ortaçağ’dan kalma, Anadolu’nun bilinmeyen tarihi yapılarından biri. Erzurum’un Oltu ilçesinde dağların arasında saklı kalan bu eşsiz yapı, hem tarih meraklıları hem de macera sever gezginler için keşfedilmeyi bekliyor.
Eğer Türkiye’deki Ortaçağ kalelerini keşfetmek istiyorsanız, Kesfet.tv’nin detaylı seyahat rehberleri ile unutulmaz bir yolculuğa çıkabilirsiniz!
Keşfetmeye hazır mısınız?