Didim hakkında bir şeyler aktarmaya çalışırken, tutup da size Didim‘in bugünkü şehir merkezinden ve nispeten güzelleştirmeye çalışılsa da, onca tarihi hikayenin tepesine dikilen beton binalardan bahsetmeyeceğiz tabii ki!
Aydın‘ın bu güzel ilçesini anlatmaya, ismini ve ününü aldığı antik kent Didyma‘dan başlayalım
Didim Gezi Rehberi
Didim’in Tarihi
Didim‘de ilk yerleşimin izleri Neolitik döneme (M.Ö. 8000) kadar uzanıyor. Sonraki ulaşılan bilgiler ise milattan önce 16. yüzyılda Miken Uygarlığı, Giritliler ve Aka kolonilerinin izlerine işaret ediyor.
“Karia” bölgesinin sınırları içinde yer alan Didim (Didyma) kenti, Milet’in “kutsal alanı” olarak sırasıyla, Likyalılar, Persler, Seleucidler, Attalidler, Romalılar ve Bizanslılar ve ardından da Türklerin eline geçmiş.
Haçlı Seferleri sırasında yeniden Bizans sınırlarına katılmışsa da, içerisinde yer aldığı Karia Bölgesi, 1280 yılında Menteşe Beyliği, 1300 yılında Aydınoğlu Beyliği ve 1413 yılında da Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiş ve Türk hakimiyeti başlamış.
Görkemli Didim yerleşimi 14. yüzyıldaki büyük depremde yıkılan mabetle birlikte uzun yıllar boyunca Türkiye Cumhuriyeti öncesine dek küçük bir Rum köyü olarak sürdürmüş. Yoran / Yeronda olarak anılan bu köyün yakınlarında “İslam Yoran” isimli on-on iki hanelik bir de Türk yerleşimi bulunuyormuş.
1922 yılında boşaltılan bölgeye, 1924 yılında mübadele kapsamında Yunanistan başta olmak üzere Balkan ülkelerinden gelen mübadiller iskân edilmiş.
Didim’e Nasıl Gidilir?
Didim‘e havayolu ile ulaşmak isterseniz en iyi seçenek Milas Bodrum Havaalanı. Yaklaşık 80 kilometre uzaklıkta bulunan havaalanından buraya taksi ve diğer transfer alternatiflerini kullanabilirsiniz. İzmir Adnan Menderes Havaalanı ise Didim‘e yaklaşık 140 kilometre mesafede yer alıyor.
İstanbul‘dan Didim‘e karayoluyla çok sayıda alternatif ile ulaşmak mümkün. Yol yaklaşık 710 kilometre mesafede ve çok sayıda otobüs firması sefer düzenliyor.
Kendi aracınızla gitmek isterseniz İstanbul, Bursa, Balıkesir, Manisa, İzmir, Söke, Didim istikametini izleyebilirsiniz. İzmir’den 160 kilometre uzaklıkta olan Didim, Ankara’dan ise yine yaklaşık yine 700 kilometre mesafede yer alıyor.
Didim Gezilecek Yerler
Didim‘in ününe ün katan yerler arasında her ne kadar antik tarihi ilk sırayı da alsa, bu güzel belde yaklaşık 55 kilometre boyunca uzanan sahili, sığ denizi ve kumsalıyla da tatil tercihlerinde ön plana çıkan bir yer.
Didim‘in coğrafi olarak konumlandığı yarımada civarında yaklaşık 40 kadar koy bulunuyor. Bu nedenle Didim‘e denize girmek için gelenleri keyifli zamanlar bekliyor.
Didim‘in gezilecek yerlerine gelince;
Didyma
Didim‘de bulunan antik Didyma, bir zamanların kutsal yerlerinden. Milet‘in yaklaşık 20 kilometre güneyinde bulunan ve Miletos’tan başlayıp, iki yanı heykellerle süslü tarihi yolla ulaşılan Kehanet Tanrısı Apollon‘un tapınağının da bulunduğu yer.
Başlangıçta burada sadece su ve bir ağaç olduğu sanılırken, zamanla görkemli bir tapınak yerleşimine dönüşmüş. Batı Anadolu kıyılarının en etkileyici anıtı olarak kabul edilmiş.
Bir bilicilik merkezi olan Didyma‘nın her daim kadınlardan oluşan kahinine danışanlar arasında Lydya Kralı Kroisos‘un da olduğu biliniyor.
Didyma hiçbir zaman bir kent niteliği taşımamış. Apollon Tapınağı ve onun yönettiği bilicilik, Miletos toprakları içerisinde yer almış ve kahini de kentin ileri gelenleri arasında bulunmuş.
O devirde her yerden ziyaretçilerin geldiği bir yermiş. Milet ve çevresinden gelen ziyaretçiler Panormos Limanı‘ndan karaya çıkarak, tapınağa yukarıda bahsettiğimiz kutsal yol ile ulaşıyorlarmış.
Kutsal yol üzerinde bulunan ve çoğunluğu M.Ö. 6. yüzyıla tarihlenen bu heykellerin büyük bir kısmı, 1858 yılında Charles T. Newton tarafından yapılan çalışmalarda British Museum’a gönderilmelerine kadar orijinal yerlerinde kalmış.
Roma efsanesinde ismi geçen ve hikayeye göre “gözleriyle baktığı kişiyi taş haline getiren” sanat ve tarih bakımından çok değerli kabul edilen Gorgon kız kardeşlerden Medusa’ya ait baş kabartması, günümüzde Didim ve Apollon Tapınağı’nın sembolü olarak gösteriliyor.
Didyma hakkında anlatılacak çok fazla hikaye ve detay olmasına rağmen gerisini Didim‘e yapacağınız geziye bırakıyoruz.
Milet veya Miletos Antik Kenti
Milet için efsanelerin veya filozofların şehri denir. Söke ilçesinin Balat köyü yakınlarında yer alan Miletos, Latmos körfezinin bir liman kentiymiş.
Büyük Menderes Nehri‘nin getirdiği alüvyonlar körfezi doldurduğundan, antik kent günümüzde kıyıdan oldukça içeride kalmış. Bilinenler ışığında Hitit kenti Millewanda ile aynı yerdir.
Antik Yunanistan daha gelişirken Miletos, İyonya’nın merkezi haline gelmiş. Batı Anadolu başta olmak üzere, Marmara ve Karadeniz’e uzanarak koloniler kurarak müthiş bir güce ulaşmışlar. Erdek (Kyzikos), Trabzon (Trapezos) bunlardan bazıları.
Ünlü Milet okulunda birçok filozof yetişti. Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes gibi filozoflar Miletos’un önemli bir konuma gelmesinde rol oynadılar.
15 bin kişilik tiyatrosu ve antik idari yapılara ait kalıntılarla görülmesi gereken yerlerden biri.
Didim Altınkum Plajı
Şehir merkezine yaklaşık iki kilometre uzaklıkta olan ve bu nedenle artık şehir merkezinin içinde kalmış gibi görülen Didim Altınkum Plajı, yaklaşık olarak 24 bin metrekarelik bir alanı kaplıyor.
Upuzun uzanan plajı ve plajı kaplayan altın sarısı rengindeki ince kumları ve bir doğa mucizesi olan akıntının etkisiyle sürekli temiz kalan deniziyle Altınkum Plajı, Mavi Bayraklı bir plaj olarak hizmet veriyor.
Akbük
