Kasımiye Medresesi Mardin’de mutlaka görmeniz gereken eserler arasında yer alıyor. Artuklular döneminde 13. yüzyılda inşasına başlanan, ancak Timur’un Moğol akınları nedeniyle yapımı yarım kalan medresenin bitirilmesi 15. yüzyılın sonlarında Kasım İbn Cihangir dönemine denk gelmiş.
Medrese eğitim verdiği dönemlerde bölgede yer alan en önemli ve en fazla maddi kaynağa sahip olan eğitim kurumu görevini üstlenmiş. Kasımiye Medresesi 1. Dünya Savaşı sırasında kapanmış.
İki mescid, bir türbe ve bir de çeşmeye ev sahipliği yapan Kasımiye Medresesi, günümüzde 700 yıllık tarihini ve efsanelerle dolu hikayelerini Mardin‘i ziyaret eden turistlere aktarıyor.
Kasımiye Medresesi
Mardin şehir merkezinin güneybatısında Mezopotamya ovasına hakim bir noktada yer alan iki katlı, tek bir açık avluya sahip, kesme taş ve tuğlanın bir arada kullanıldığı medrese, günümüzde hala aynı görkemini bozulmadan koruyabilmiş eserler arasında yer alıyor.
Alt katında 11, üst katında ise 12 medrese odasının bulunduğu Kasımiye Medresesi faal olduğu dönemde hem dini hem de astronomi ve tıp gibi bilimlerle ilgili eğitimler vermiş.
Kasımiye Medresesi’nin en etkileyici ortamlardan birine sahip olan avlusunda bulunan çeşmesi “doğumdan ölüme ve sonrasına ait” olarak tasvir edilen tasavvufi bir anlam barındırıyor.
Buna göre kaynaktan çıkan çeşmeden akan su “doğumu”, döküldüğü yer “bebekliği”, sonraki bölümler sırasıyla “çocukluk ve gençliği” ince uzun oluk “olgunluk ve yaşlılığı” ve suların toplandığı havuz da “ölüm ve mahşeri” temsil ediyor.
Avludaki bu havuzda enfes bir yansıma oluyor. İşte bu özelliği ile bir zamanlar yıldızlı gecelerde bu havuzun etrafında astronomi dersleri veriliyormuş.
Kasımiye Medresesi’nin bir diğer ilgi çekici noktası ise bir kısmı tahrip olsa da görkemli giriş kapısı!
Kasımiye Medresesi Efsanesi
Kasımiye Medresesi’nde avlu kısmının güneybatısında yer alan ve dilimli kubbe ile örtülü oda içerisinde sembolik olarak iki sandukayla temsil edilen bir türbe yer alıyor. Bu sandukalar ile temsil edilen yerde Kasım Bey ile kız kardeşinin mezarları yer alıyor.
Yaklaşık 600 yıl öncesine dayanan rivayetlere göre Akkoyunlu Hükümdarı Cihangir’in oğlu Kasım Paşa, bu medresede Timur tarafından başı kesilerek katledilmiş. Kasım Paşa öldükten sonra kız kardeşi ağlayarak ağıtlarla onun kanlı gömleğini eyvanın duvarlarına sürmüş. İşte bugün halen eyvanın duvarında yer alan izlerin Kasım Paşa’nın kanı olduğu söyleniyor.
Kasımiye Medresesi’ne Nasıl Gidilir?
Kasımiye Medresesi’ne gitmek için Mardin’de olmanız işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.
Her gün açık olan ve giriş ücreti de bulunmayan medreseye Mardin Valiliği’nin karşısında bulunan duraktan “Eski Mardin” bölgesine giden otobüslere bindiğinizde ulaşabiliyorsunuz.
