Mardin’in mistik atmosferi içinde yükselen Kasımiye Medresesi, hem mimarisi hem de geçmişiyle görenleri kendine hayran bırakıyor. Artuklular döneminde 13. yüzyılda temelleri atılan, ancak Timur’un Moğol saldırıları nedeniyle tamamlanamayan yapı, 15. yüzyılın sonlarında Akkoyunlu Hükümdarı Kasım İbn Cihangir döneminde bitirilmiş.
Görkemli bir eğitim kurumu olarak hizmet veren Kasımiye Medresesi, sadece dini eğitim vermekle kalmamış; aynı zamanda tıp, astronomi ve matematik gibi bilimleri öğreten bir akademi olmuş. Ancak 1. Dünya Savaşı sırasında kapanmış ve uzun bir süre kaderine terk edilmiş. Bugün ise Mardin’in en önemli ziyaret noktalarından biri olarak geçmişin izlerini taşımaya devam ediyor.
Kasımiye Medresesi’nin Mimari Yapısı
Mardin şehir merkezinin güneybatısında, Mezopotamya Ovası’na hâkim bir konumda yer alan iki katlı, tek avlulu ve kesme taş ile tuğlanın bir arada kullanıldığı bir medrese olarak dikkat çekiyor.
📌 Medresenin en dikkat çeken özellikleri:
✅ Alt katta 11, üst katta 12 öğrenci odası bulunuyor.
✅ İç avlu, su kanalları ve havuzuyla tasavvufi anlamlar barındırıyor.
✅ Kesme taş işçiliği, Mardin’in klasik taş mimarisiyle bütünleşmiş durumda.
✅ Ana giriş kapısı, işlemeleri ve estetik tasarımıyla ihtişamını koruyor.
Medresenin içerisinde iki mescit, bir türbe ve bir çeşme bulunuyor. Ancak burayı diğer medreselerden ayıran en büyük özelliklerinden biri avlusundaki çeşme ve havuzun su felsefesine dayalı tasavvufi anlam taşımasıdır.
Kasımiye Medresesi’nin Çeşmesi: Doğumdan Ölüm ve Ötesine
Kasımiye Medresesi’nde en dikkat çeken detaylardan biri, avluda bulunan çeşme ve su akış sistemidir. Bu sistemin, insanın yaşam yolculuğunu tasvir eden sembolik bir anlamı olduğu kabul ediliyor.
Bu tasavvufi yoruma göre:
✔️ Kaynak noktasından çıkan su → Doğumu temsil eder.
✔️ İlk döküldüğü havuz → Bebekliği ve çocukluğu simgeler.
✔️ İnce uzun oluklardan geçen su → Gençliği ve olgunluk dönemini anlatır.
✔️ Son havuza ulaşıp burada birikmesi → Yaşlılığı ve ölümü temsil eder.
✔️ Son olarak suyun taşarak yok olması → Mahşeri anlatır.
Astronomi Dersi Verilen Havuz:
Geceleri, yıldızların yansımalarını mükemmel bir şekilde gösterdiği için bu havuzun etrafında astronomi dersleri verildiği söylenir. Medrese yalnızca dini bir merkez değil, aynı zamanda bilimle iç içe olan bir akademi kimliği de taşıyordu.
Kasımiye Medresesi’nin Efsanesi: Kasım Paşa’nın Kanlı Gömleği
Tarihî yapılar, sadece mimarileriyle değil, anlatılan efsaneleriyle de yaşar. Kasımiye Medresesi de, derin bir hüzün ve trajedi içeren bir efsaneye ev sahipliği yapıyor.
Efsaneye göre:
Kasım Paşa, Akkoyunlu hükümdarı Cihangir’in oğluydu. Ancak iç karışıklıklar nedeniyle Timur’un askerleri tarafından Kasımiye Medresesi’nde başı kesilerek öldürüldü.
Kasım Paşa’nın kız kardeşi, abisinin öldüğünü öğrenince büyük bir yas tuttu. Gömleğindeki kan izlerini medresenin duvarlarına sürerek ağıtlar yakarak gözyaşlarına boğuldu.
Bugün bile medresenin eyvan duvarlarında görülen koyu lekelerin, Kasım Paşa’nın kanı olduğu söyleniyor.
Bu anlatı, Kasımiye Medresesi’ni yalnızca bir eğitim kurumu olmaktan çıkarıp, aynı zamanda hüzünlü bir tarih sahnesi haline getiriyor.
Kasımiye Medresesi’ne Nasıl Gidilir?
Medrese, Mardin şehir merkezinin hemen yakınında yer alıyor.
Toplu Taşıma ile:
- Mardin Valiliği’nin karşısında bulunan duraktan “Eski Mardin” minibüslerine binerek Kasımiye Medresesi’ne ulaşabilirsiniz.
Özel Araç ile:
- Mardin şehir merkezinden güneybatıya doğru yaklaşık 10 dakika süren bir yolculukla medreseye varabilirsiniz.
Giriş Ücreti: Ücretsiz
Ziyaret Saatleri: Her gün açık
Kasımiye Medresesi’ni Ziyaret Etmeden Önce Bilmeniz Gerekenler:
✔️ Gün batımında ziyaret edin!
Mardin’in Mezopotamya Ovası’na açılan eşsiz manzarasını en iyi şekilde görmek için gün batımı saatlerinde buraya uğrayın. O rengârenk gökyüzü, medresenin taş duvarlarında büyüleyici bir atmosfer oluşturuyor.
✔️ Yanınıza fotoğraf makinesi alın!
Geniş avlu, taş kemerler ve eşsiz manzaralar burada harika kareler yakalamanızı sağlar.
✔️ Efsaneleri dinleyin!
Medresenin içinde yerel rehberler tarafından anlatılan efsaneler, yapıya daha mistik bir anlam katıyor.
Kasımiye Medresesi, Mardin’de Mutlaka Görülmesi Gereken Bir Yer!
Tarih, mimari ve efsanelerin birleştiği bu büyüleyici yapı, Mardin’in en önemli kültürel miraslarından biri.
Eğer Mardin’e gidiyorsanız, Kasımiye Medresesi’ni listenize mutlaka ekleyin.
Hem gün batımında büyüleyici manzarasını izleyin hem de hikâyelerle dolu geçmişine tanıklık edin!
Mardin’i gezdiğinizde Kasımiye Medresesi hakkında ne düşündünüz? Efsaneler ve tarihi yapılar sizi de etkiliyor mu?
Yorumlarınızı paylaşmayı unutmayın!