Home Bosna Hersek Mostar Mostar ve Mostar Köprüsü’nün Hikayesi

Mostar ve Mostar Köprüsü’nün Hikayesi

0
222
Mostar Gezi Rehberi

Balkan Turları yapanların gözdesi olan ve Bosna Hersek denildiğinde sadece bir fotoğrafla bile gözlerimizin önüne gelen bir yer Mostar. Bosna Hersek‘e geldiğinizde Saraybosna‘dan önce veya sonra mutlaka görmeniz gereken yer olan Mostar, Balkan Turları ve seyahat hakkındaki bütün kaynaklarda Bosna Hersek gezilecek yerler tavsiyelerinde ilk sırayı çekiyor.

Mostar Denildiğinde..

Mostar kentinin tarihi için beşyüz yıldan geriye hatta belki de daha fazla geriye gitmek gerekiyor. Yazılı kaynaklarda1452 yılında Dubrovnikliler ilk olarak Mostar’dan bahsetmişler.

Mostar denilince akıllara önce tabii ki ünlü Mostar Köprüsü geliyor. Ama bu köprünün yapılmasına ihtiyaç duyulan, burada yerleşime neden olan ve bu coğrafyaya hayat veren Neretva Nehri‘nden çok bahsedilmez. Ama Mostar’ı anlatırken Neretva’yı akıllardan çıkarmamak gerekiyor.

Mostar Gezi Rehberi manzara

Neretva Ne Güzel Akıyor

Neretva öyle güzel akıyor ki buralarda. Kıvrım kıvrım dağların arasında yol alması, yeşil rengi ve çevresine verdiği adeta hayat öpücüğü ile öyle güzel ki! Mostar’a gelene kadar yol boyunca birçok yerde size eşlik ediyor.

İşte bu güzel nehrin çevresine kurulmuş bir şehir var. Bosna Hersek Federasyonu’nun Hersek bölümünün en büyük kentlerinden biri olan Mostar kenti. Yazının başında da belirttiğimiz gibi Mostar kentinin simgesi olan “Mostar Köprüsü” bilinirlilik açısından kentin çok ama çok önüne geçmiş durumda.

Mostar Yurtdışı Tur Rehberi Erkut Özen

Mostar Şehrinin Hikayesi

Mostar kentinin ismi bile bu köprüden geliyor. Mostar’da yaşayan Hırvat ve Müslümanların dilinde Most köprü anlamına geliyor.

Köprünün iki kara bağlantısının ucunda bulunan kulelerde yaşamış olan, bir nevi köprünün bekçiliğini üstlenmiş görevlilere de “Mostari” deniyormuş zamanında.

Yani simgesi olduğu şehre aslında her şeyini vermiş Mostar Köprüsü.

Mostar Gezi Rehberi gezilecek yerler

Mostar’ın Öyküsü

Mostar’ın ve Mostar Köprüsü’nün hikayesi kısaca şöyle; Osmanlı İmparatorluğu 1468 yılında Blagay’ı aldıktan sonra Mostar’ı da topraklarına katmış. Neretva nehri, kuzeyi ve güneyi birbirine bağlarken, nehrin üzerinde bulunan köprü de doğu ve batıyı birbirine bağlıyormuş. Osmanlı yönetimi yeni bir köprü yapmak istemiş ve Mimar Sinan’ın öğrencilerinden olan Mimar Hayrettin yeni köprünün yapımıyla görevlendirilmiş.

1566 yılında bitirilen yeni Mostar Köprüsü, Neretva Nehri üzerindeki görevini aksatmadan yüzyıllarca devam ettirmiş. Köprünün iki yakası ticaret ve zanaat işlerinin merkezi olmuş. Birçok dükkan açılmış ve hayat, köprünün birbirine bağladığı sokaklarda gelişmeye başlamış.

Camiler başta olmak üzere birçok yatırım da yine Mostar’a yapılınca, kent 16. yüzyılda bölgenin ticaret ve sanat merkezi haline gelmiş. Mostar şehrine bu dönemde yapılan eserler arasına camilerin dışında, okullar, hanlar, hamamlar, yollar, çeşmeler gibi birçok yapı eklenmiş.

Osmanlı İmparatorluğunun güç kaybetmesiyle birlikte vergiler ve yaşamsal zorluklar bahane edilerek birçok milliyetçi kalkışmanın başladığı bölgedeki bu karışık durumdan Mostar’da nasibini almış. Bosna Hersek’in 1876 yılında Berlin Kongresi ile Avusturya-Macaristan hakimiyetine alınması ile Hersek bölgesi yeni yatırımlar almaya başlamış ve Mostar’da bu yeni girişimlerden oldukça faydalanmış. Yapılan tren yolu ile kuzey tarafında Saraybosna güneyde ise Dubrovnik ile ulaşım sağlanmış.

Mostar Gezi Rehberi eski sehirMostar mostari geziyoruzKöprünün de bulunduğu eski şehir bölgesinin dışında Avrupa mimarisi ile idari binalar yapılarak yeni bir kent merkezi oluşturulmaya başlanmış.

Açılan tütün fabrikası ve kömür madeni yatırımı ile Mostar iyice büyümüş. Sonrasında sırasıyla Sırp, Hırvat, Sloven ve Yugoslav Krallıkları ve ikinci dünya savaşından sonra Yugoslavya Cumhuriyeti’nin yönetimine giren Mostar ekonomik gelişimini de devam ettirmiş.

Mostar Köprüsünün Yıkılışı

Ancak Mostar’ın hatırladığı en acı dönem yakın tarihin akıl tutulması olarak nitelendirilebilecek zamanlarda, yani 1991 yılında çıkan savaş ile başlamış.

Buradan sonraki hikayeyi çok geniş anlatılabilir. ASncak bir gezi yazısının da içeriğini çok bozmamak adına genel bilgilerle geçelim.

Savaşın bir bölümünde Mostar kenti Hırvat askerleri tarafından kuşatılmış ve açılan Hırvat topçusunun ateşiyle Mostar Köprüsü Neretva Nehrinin sularına karışmış.

Mostar Gezi Rehberi Mostar koprusu mimarSavaşın bilançosu öyle ağır olmuş ki; o dönemde çekilen gerçek görüntüleri izlediğinizde gördüklerinize inanamıyorsunuz. Tarihi merkezi neredeyse yok olan Mostar’ın sakinleri de şehirlerini ve ülkelerini terk etmek zorunda kaldıklarından, sokaklarda ölüm kokusunun yanında bir de yalnızlık başlamış.

Ancak yaralarını sarıp iyileşmeye çalışan bütün Balkan coğrafyası gibi Mostar da ayağa kalkmaya başlamış Tarihe sarılıp büyük devletlerin de yardımıyla o yok olan sokaklar dahil her yeri aslına uygun yeniden inşa etmişler.

Neretva Üzerinde Bir Güzel “Mostar Köprüsü”

Mostar Köprüsü, 1566 yılından itibaren kentin simgesi olmuş. Mimar Hayrettin’in büyük ustalığı ile taş blokların bir hilal kıvrımıyla birleştirilmesi Neretva’ya ayrı bir güzellik katmış.

Mostar Köprüsü’nün suya yansıyan akisi, köprünün gerçeği ile birleştiğinde ortaya bir daire çıkıyor. Bu bile mükemmel bir his veriyor insana. Savaş sırasında 1993 yılında yıkılan köprü, tamamiyle orjinaline sadık kalınarak 2004 yılında yeniden inşa edilmiş ve törenle kullanıma açılmış. Aynı özelliklerde bir köprü inşa edilmesi için öyle özverili çalışmalar yapılmış ki!

Mostar Köprüsü Yeniden Yapılıyor

Önce Neretva Nehri’ne düşen ve kullanılabilir durumdaki taş bloklar askeri dalgıçların yardımlarıyla çıkarılmış.

Sonra, Mostar Köprüsü’nün aslının yapımı sırasında kullanılan ve bu taş blokların yapıldığı yıllar önce kapanmış olan taş ocağı tekrar açılmış ve aynı yerden aynı özelliklere sahip taşlar yeniden taş ocağından çıkarılmış.

Tüm yeni teknolojiye rağmen eski usullerle yeniden inşaat başlamış. Bir Türk yapı firmasının üstlendiği inşaatı Türkiye başta olmak üzere dünyanın çeşitli ülkeleri yardımlarıyla desteklemiş. Prens Charles‘ın da katıldığı bir törenle açılan yeni Mostar Köprüsü yeniden kentin simgesi ve barışın köprüsü olarak Mostar’a hediye edilmiş.

Mostar Köprüsü ve Mostar eski kent merkezi, 2005 yılından itibaren de Unesco korumasına alınmış.

Mostar Gezi Rehberi Mostar KoprusuMostar şehrine geldiğinizde elbette gezilecek ve görülecek yerler listenizin başında Mostar Köprüsü olacak. Ancak köprünün birbirine bağladığı sokaklar da öylesine güzel ve etkileyici ki, buralara bayılacaksınız.

Hatta Mostar Köprüsü’nü en iyi gören ve köprünün fotoğraflarının çekileceği en iyi yerler de yine buralarda bulunuyor. Tabii ki Neretva’nın en güzel fotoğraflarını da Mostar Köprüsü üzerinden çekmeniz mümkün.

Koski Mehmed Paşa Camii

Mostar’a ünlü Mostar Köprüsü için gelmenizi anlayabiliriz. Ancak gelmişken birkaç şey daha görüp yapmadan gitmemeniz gereken birkaç da öneride bulunalım.

Mesela şehir merkezinde bulunan ve köprünün yaklaşık 100 metre uzağında bulunan Koski Mehmed Paşa Cami Mostar’da ziyaret edilmesi gereken yerlerden biri. 1617 yılında yapılan caminin şadırvanı, türbeli bir mezarlığı bulunuyor ve minaresine ücretli olarak çıkılıp güzel bir Mostar manzarası izlenebiliyor.

Ayrıca son savaşta gördüğü büyük zarara karşın 1992 yılına kadar muhafaza ettiği orijinal motiflerinden kurtulan yerleri de mevcut. Hemen önünde yine manzaraya karşı çayınızı yudumlayabileceğiniz bir de çay bahçesi bulunuyor.

Mostar Gezi Rehberi Neretva ve Mostar

Mostar’da Gezip Görülecek Diğer Yerler

Mostar’a kadar gelmişken Mostar Köprüsü, Koski Mehmed Paşa Cami’ni gördünüz ve birkaç yere daha göz atmak isterseniz buyurun devam edelim..

Mostar’ın ve aslına bakarsanız bu coğrafyanın en önemli özelliklerinden biri bu yerlerin her dinin toprakları olması!

Mostar’da bulunan Latin Kilisesi 1866 yılında bitirilmiş. Yani Osmanlı döneminde. Sultan Abdülaziz’in verdiği toprak ve mal ile yapılan kilisenin kapısında hala bu durum yazılı olarak belirtiliyor.

Mostar Gezi Rehberi mostar carsisi

Kilisenin yanında kütüphanesi ile ünlü Fransisken Manastırı bulunuyor. Kütüphanede el yazması birçok eski eser de koruma altında.

Yine Osmanlı Devleti izniyle yaptırılan Eski Ortodoks Kilisesi de şehrin zengin kültürünün simgelerinden biri olarak görülüyor. Kilisenin yapım tarihi 1834 olarak gözükse de 1993 ve 1996 yılında neredeyse yıkılarak yeniden yapılmış. Eski Ortodoks Kilisesi yakınlarında bulunan diğer kilise ise yeni kilise olarak biliniyor ama onun da tarihi 1873 yılına dayanıyor. On senelik yapım süresi ile ilgili çeşitli hikayelere sahip. Tabii ki son savaşta o da yıkımlardan nasibini almış.

Mostar Gezi Rehberi sokaklarMostar Gezi Rehberi seyahatAyrıca şehirde Hersek bölgesinde bulunan tek havra da yer alıyor. Madem hala geziyoruz o zaman Evliya Çelebi’nin eserlerinde bahsettiği ve Brace Bayata sokağında bulunan 15 metre yüksekliğindeki saat kulesini de mutlaka görün. 1636 yılından önce yapıldığı bilinen kule, savaşta gördüğü zarardan sonra 1999 yılında onarılmış.

Mostar’da gezebileceğiniz diğer yerlerden biri de Osmanlı/Türk evleri. Kaytaz ailesinin evi, Mostar’da bulunan doğu etkisiyle yapılmış en güzel binalardan olan Bishcevic Köşkü, 1876 yılında yapılan son Osmanlı konaklarından Muslibeyzade evi yine görülecek yerler arasında.

Mostar Gezi Rehberi mostar koprusu kiyi

Son olarak bir de yemek önerisi verelim. Mostar’ı gören bütün restoranlarda gönül rahatlığıyla oturup köftelerinizi söyleyebilir ve Neretva ile Mostar Köprüsü’nün manzarasında keyifli anlar geçirebilirsiniz.

Ancak Mostar’da Hindin Han’a giderseniz ve eğer seviyorsanız ızgarada yapılan mantar, patates kızartması ve yakın köylerde yapılan ekşi kremasının oluşturduğu tabağı sipariş etmeyi unutmayın. Hindin Han’da dışardaki masalardan birine oturun ve suyun sesi, manzarası ile nefis lezzetli bir zaman geçirin.

Mostar Gezi Rehberi ne yenir

NO COMMENTS

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here