10 İlginç Hikaye ile Yedikule Zindanları

Yedikule Zindanları, İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan ünlü tarihi bir yapı. Yedikule Zindanları, hem Bizans hem de Osmanlı dönemlerinde farklı amaçlarla kullanılmış, pek çok olaya tanıklık etmiş ve efsanelere konu olmuş bir yer. Yedikule Zindanları’nın tarih boyunca nasıl kullanıldığını ve hangi ilginç hikayeleri barındırdığını aşağıda anlatmaya çalışacağız.

1. Yedikule Zindanları, aslında bir zindan değildi.

Yedikule Zindanları, aslında adı gibi bir zindan oluşturmak amacı ile değil, Roma’dan misafir gelen kralları ve yabancı sarayların mensuplarını ihtişamlı bir şekilde karşılamak için yapıldı. Türk Tarih Kurumu’nun yaptığı araştırmalara ve elde edilen tarihi verilere göre, başlıkta belirtilen Altın Kapı’yı bir zafer takı olarak dönemin Roma İmparatoru I. Theodosius inşa ettirdi. Theodosius’tan sonra tahta geçen oğlu da dört tane yüksek gözlem kulesinden oluşan bir kaleyi kapı ile birleştirdi.

2. Yedikule Zindanları, Fatih Sultan Mehmet tarafından yedi kuleye tamamlandı.

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un Fethi’nden sonra yapıya 1458 yılında; Top Kulesi, Kitabeler Kulesi ve daha sonra III. Ahmet Kulesi olarak adlandırılacak üç kuleyi daha ekleterek yedi kuleye tamamladı. Ayrıca kuleler arasına surlar örülerek kale bağlandı ve burada bir garnizon oluşturuldu. Böylece Bizans ve Osmanlı çağı yapıları bütünleştirilmiş oldu. Fatih döneminden başlayarak I. Abdulhamid dönemine kadar (1458-1789) Hazine-i Humayun burada muhafaza edildi.

3. Yedikule Zindanları, devlet suçlularının infaz edildiği bir yerdi.

Yedikule Zindanları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde suçluların, isyancıların ve siyasi mahkumların hapsedildiği ve cezalandırıldığı bir yerdi. Zindanlarda işkence gören ve öldürülen pek çok kişi vardı. Bunlardan en ünlüsü, Genç Osman adıyla bilinen II. Osman’dır. Genç Osman, 1622 yılında yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek Yedikule Zindanları’na getirilmiş ve burada öldürülmüştür. Genç Osman’ın öldürüldüğü kule, onun adıyla anılmaktadır. Ayrıca zindanlarda bulunan kanlı kuyu, öldürülen kişilerin atıldığı yer olarak bilinir.

4. Yedikule Zindanları, pek çok yabancı devlet adamının da tutulduğu bir yerdi.

Yedikule Zindanları, sadece Osmanlı vatandaşlarının değil, pek çok yabancı devlet adamının da tutulduğu bir yerdi. Çandarlı Halil Paşa ve oğulları, Trabzon Rum İmparatoru David Komnenos ve oğulları, son Abbasi Halifesi IV. Mütevekkil ve Kırım Hanı Mehmet Giray bunlardan bazılarıydı.

5. Yedikule Zindanları, bir dönem hayvanat bahçesi olarak kullanıldı.

Yedikule Zindanları, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme çabaları kapsamında farklı amaçlarla kullanıldı. Bunlardan biri de hayvanat bahçesi olarak kullanılmasıydı. Abdülmecid döneminde, 1851 yılında zindanlar hayvanat bahçesine dönüştürüldü. Burada aslan, kaplan, ayı, maymun, deve, zürafa, fil gibi hayvanlar sergilendi. Ancak hayvanların bakımı ve beslenmesi yeterli olmadığı için pek çok hayvan öldü. Hayvanat bahçesi, 1871 yılında kapatıldı.

6. Yedikule Zindanları, bir dönem kız sanat evi olarak kullanıldı.

Yedikule Zindanları, hayvanat bahçesinin kapatılmasından sonra, 1871-1875 yılları arasında kız sanat evi olarak kullanıldı. Burada kız çocuklarına dikiş, nakış, dokuma, resim gibi sanat dallarında eğitim verildi. Bu eğitim kurumu, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi ve öldürülmesi sonucunda kapatıldı.

7. Yedikule Zindanları, bir dönem konser ve tiyatroya ev sahipliği yaptı.

Yedikule Zindanları, 20. yüzyılda kültürel etkinliklere de ev sahipliği yaptı. Burada pek çok konser ve tiyatro gösterisi düzenlendi. Özellikle 1960’lı ve 1970’li yıllarda, Yedikule Zindanları, Türk pop müziğinin önemli isimlerinin sahne aldığı bir mekan oldu. Ajda Pekkan, Barış Manço, Cem Karaca, Erkin Koray, Erol Büyükburç, Fikret Kızılok, Gökçen Kaynatan, Moğollar, Silüetler gibi sanatçılar burada konser verdi. Ayrıca, Yedikule Zindanları, tiyatro oyunlarına da sahne oldu. 1980’li yıllarda, Yedikule Zindanları, Türk rock müziğinin önemli isimlerinin sahne aldığı bir mekan oldu. Erkin Koray, Cem Karaca, Barış Manço, Moğollar, Kurtalan Ekspres, Edip Akbayram, Ersen ve Dadaşlar gibi sanatçılar burada konser verdi. Malkoçoğlu, Şahmaran: Bir İstanbul Masalı, Leyla ile Mecnun ve Kurtlar Vadisi dizilerinin kimi bölümleri de Yedikule Zindanları’nda çekilmiş.

8. Yedikule Zindanları, bir dönem müze olarak kullanıldı.

Yedikule Zindanları, 1983 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından müze olarak açıldı. Burada zindanların tarihi, mimari, kültürel ve siyasi önemine dair pek çok eser sergilendi. Ayrıca zindanlarda yaşamış veya ölmüş kişilerin hikayeleri, fotoğrafları, mektupları, eşyaları gibi belgeler de müzede yer aldı. Müze, 2009 yılında restorasyon çalışmaları nedeniyle kapatıldı.

9. Yedikule Zindanları, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor.

Yedikule Zindanları, İstanbul’un tarihi yarımadasında bulunan ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilen surların bir parçasıdır. Yedikule Zindanları, surların güneydoğu ucunda yer alır ve surların en önemli giriş kapısı olan Altın Kapı’yı içerir. Yedikule Zindanları, hem Bizans hem de Osmanlı dönemlerinin mimari, kültürel ve siyasi mirasını yansıtan bir yapıdır.

10. Yedikule Zindanları, günümüzde kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaya devam ediyor.

Yedikule Zindanları, restorasyon çalışmalarının tamamlanmasından sonra, 2013 yılında yeniden ziyarete açıldı. Burada hem tarihi hem de kültürel etkinliklere yer veriliyor. Türk ve yabancı sanatçılar, farklı müzik türlerinde konserler veriyor. Ayrıca, Yedikule Zindanları, tiyatro, sinema, sergi, söyleşi gibi pek çok kültürel etkinliğe de sahne oluyor.

*Fotoğraflar Fatih Belediyesi Yedikule Hisarı sitesinden alınmıştır.