Sonbaharın kışa dönüştüğü günlerde yüzyıllar boyu bereketin ve sağlığın sembolü olmuş zeytin bahçelerinde yeni hasat döneminin hareketliliği başlar. Yeni sezon ürünler yavaş yavaş raflara taşınırken, sağlıklı ve lezzetli zeytinyağı tüketmek isteyenler için yeni bir seçim dönemi de başlamış olur. Peki doğru zeytinyağı nasıl seçilir?
Zeytinyağı Nasıl Seçilir?
Zeytinyağı çeşitleri nelerdir ve zeytinyağı seçerken nelere dikkat edilir?
Zeytinyağı Çeşitleri
Natürel Sızma Zeytinyağı (extra virgin olive oil) kokusunda ve tadında kusur olmayan, serbest asitlik derecesi (oleik asit cinsinden) en çok % 0.8 olan en iyi kalite olarak nitelendirilen natürel zeytinyağıdır.
Natürel birinci zeytinyağı (virgin olive oil) serbest asitlik derecesi % 0.8 ile % 2.0 arasında bulunan natürel zeytinyağıdır.
Rafine zeytinyağı, asitlik derecesi % 2.0’nin üzerinde olan, kimyasal özelliği, tat ve kokusu değişmiş yağlar “ham yağ veya rafine yağ” isimlendirilir. Bu tür yağlar özel tesislerde yapısı değiştirilmeden, kimyasal kullanılmadan rafine edilir. Böylece asitlik derecesi % 0-0.3 arasında değişen ve aroması olmayan bir yağ elde edilir. Bu tür yağlar doğrudan tüketime sunulmaz.
Riviera zeytinyağı rafine zeytinyağına %10-20 oranında natürel yağ karıştırıldığında en çok % 1.0 asitlik derecesinde, hafif bir yağ elde edilir. Zeytinyağının canlı ve kuvvetli kokusuna pek alışık olmayanlar bu tip zeytinyağını tercih ederler.
İşte zeytinyağı seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenler.
Zeytinyağı Üretim tekniği
Satın alacağınız zeytinyağının üretim tekniğini inceleyin. Erken hasat ve soğuk sıkım özelliğini arayın. Zeytinyağını mucize besin yapan, onun sağlığa faydalı bileşenleri yani “polifenol” içeriğidir.
Polifenoller erken hasat döneminde en yüksek düzeydedir, ağaçtaki zeytin olgunlaştıkça polifenolü azalırken içindeki yağ miktarı artar. Zeytinin doğru işlenmesi için ayrıca soğuk sıkım yapılması ve mümkün olduğunca az su kullanılması gereklidir. Çünkü polifenoller, uçucu ve suda çözünür yapıdadır, sıcak sıkım ve su ile yapılan sıkımlarda kolayca suya karışmakta ve yok olmaktadırlar.
Erken hasat edilmiş ürünler soğuk sıkım ile işlendiğinde sağlık için çok faydalıdır.
Zeytinyağı Seçerken Koku Önemlidir
Zeytinyağını satın almadan önce koklayın. Zeytin kokusu sanılanın aksine zeytinyağında istenmeyen bir kokudur ve meyvenin fazla beklenerek sıkıldığını anlatır.
Kokladığınızda mutlaka meyvemsi bir koku almanız, kötü koku almamanız gerekir. Taze meyve, taze çimen kokularını çağrıştıran ürünleri tercih edin.
Pastel boya veya yağlı boyayı çağrıştıran kokular var ise bu yağın beklemiş olduğunu gösterir.
Zeytinyağı ve Tat
Zeytinyağını tadın ve dilinizin üzerinde hafifçe hava ile gezdirin. İyi bir zeytinyağının, dilinizin yanlarında acılık ve boğazınızda yakıcılık hissi oluşturması gerekir.
Bu yakıcılığın asitle herhangi bir ilgisi yoktur, içinde yüksek miktarda antioksidan olduğunu gösterir.
Zeytinyağının sağlığa faydası, onarıcı ve gençleştirici etkisi de işte buradan gelir.
Zeytinyağı ve Renk
Zeytinyağını satın alırken ürünün rengine bakarak karar vermeyin. Yağın rengi, ürünün kalitesini ifade etmez.
Piyasada içerisine belirli maddeler eklenerek rengi değiştirilen hileli ürünler bulunmaktadır. Renk kriteri seçimde yanıltıcı olabilir.
Marka ve Ambalaj
Markası ve etiketi olan ürünleri tercih edin. Bu ürünler T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’nca onaylı ürünlerdir.
Satın alacağınız ürünün etiketini okumadan almayın. Zeytinyağının üretim ya da hasat yılı, dolum tarihi, son kullanma tarihi, coğrafi işaretini, elde edildiği zeytin çeşidini ve bölgesini etiket üzerinde arayın. Dolum tarihi yerine hasat yılını sorgulayın.
Satın alacağınız zeytinyağının pet şişe yerine mutlaka koyu renkli bir cam şişede olmasına dikkat edin. Unutmayın, zeytinyağı şişesinden geçen ışık ürün içindeki maddelerin çok kısa sürede bozulmasına sebep olur.
Zeytinyağındaki asit değerinin düşüklüğü zeytinyağının ne kadar iyi işlendiğine dair iyi bir göstergedir. % 0,3’ün altında asit değerine sahip zeytinyağları genel olarak iyi kalitededir. Ve en önemlisi, zeytinyağının bekledikçe bozulup işlevini kaybeden bir ürün olduğunu unutmayın. Tercihen aldığınız ürünü bir iki ay içinde tüketin.
